Το άσθμα είναι μια μακροχρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή των αεραγωγών. Μόλις ένα άτομο με άσθμα εισπνεύσει κάποιον ερεθιστικό παράγοντα από το περιβάλλον, αυτομάτως προκαλείται μια υπερβολική απάντηση των βρόγχων με σύσπαση των λείων μυικών ινών των αεραγωγών (βρογχόσπασμο), η οποία οδηγεί σε στένωση του αυλού τους. Το άσθμα διακρίνεται στις εξής περιπτώσεις: i) παιδικό άσθμα, το οποίο συνεχίζεται και στην ενήλικη ζωή, ii) άσθμα, το οποίο επανεμφανίστηκε έπειτα από σχετική πάθηση στην παιδική ηλικία και κατόπιν εξαλείφθηκε και iii) άσθμα, το οποίο εμφανίστηκε μόνο κατά την ενήλικη ζωή. Το άσθμα στους ενήλικες συνήθως πλήττει το γυναικείο φύλο και συνδέεται συχνά με αλλεργίες και συνοδεύεται από άλλες αλλεργικές ασθένειες, όπως η αλλεργική ρινίτιδα.

Ποια είναι τα συμπτώματα του άσθματος;

Οι ενήλικες με άσθμα μπορεί να εμφανίσουν ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων, με διαφορετικά επίπεδα σοβαρότητας. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα περιλαμβάνουν το συριγμό, το βήχα, τη στηθάγχη, τη δύσπνοια και εύκολη κόπωση. Υπάρχουν περιπτώσεις, όπου τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινωθούν με την πάροδο ωρών ή λεπτών, και να οδηγήσουν σε μια σοβαρή στένωση των αεραγωγών, η οποία είναι γνωστή ως κρίση άσθματος. Σε μια τέτοια περίπτωση συνήθως χρειάζεται πρόσθετη φαρμακευτική αγωγή, ή σε πιο σοβαρές περιπτώσεις ακόμη και νοσηλεία. Τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινωθούν συνήθως από πνευμονικές λοιμώξεις, οι οποίες είναι συχνές κατά την περίοδο του χειμώνα και μετά την περίοδο των θερινών διακοπών.

Στους ενήλικες που το άσθμα τους συνδέεται και με αλλεργίες, τα συμπτώματα εμφανίζονται έπειτα από έκθεση σε αλλεργιογόνα, όπως η οικιακή σκόνη, τα κατοικίδια ζώα, ή διάφορα υλικά στο χώρο εργασίας.

Γενικά τα συμπτώματα μπορούν να ρυθμιστούν με την κατάλληλη θεραπεία ή σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να υποχωρήσουν αυτόματα. Η αποφυγή του ερεθιστικού παράγοντα που προκάλεσε τα συμπτώματα πολλές φορές είναι αρκετό προκειμένου να υπάρξει βελτίωση της κατάστασης.

Υπάρχει θεραπεία;

Για τη διάγνωση του άσθματος δεν υπάρχει μέχρι στιγμής ευρέως χρησιμοποιούμενη εξέταση. Ωστόσο είναι σημαντικό να αξιολογηθεί και να τεθεί η διάγνωση καθώς μπορεί να υπάρξει σύγχυση με άλλες παθήσεις, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) λόγω κοινών συμπτωμάτων.

Ουσιαστικά κύριος στόχος της θεραπείας είναι η διαχείριση της άσθματος με τη διατήρηση του ελέγχου των συμπτωμάτων, καθώς και με την πρόληψη ώστε να αποφευχθεί η επιδείνωση των συμπτωμάτων και των κρίσεων άσθματος. Αυτό συμβαίνει καθώς δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για τους περισσότερους τύπους άσθματος ενηλίκων. Η διαχείριση του άσθματος σχετίζεται με την αποφυγή του παθητικού ή ενεργητικού καπνίσματος, τον εντοπισμό τυχόν παραγόντων που προκαλούν ή επιδεινώνουν τα συμπτώματα, την αποφυγή έκθεσης σε αερομεταφερόμενα αλλεργιογόνα και την αποφυγή έκθεσης σε υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης

Η φαρμακευτική αγωγή που συνήθως συνίσταται από τον ειδικό αφορά α) τη ρυθμιστική αγωγή, η οποία αφορά τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή και β) την αναλγητική αγωγή, η οποία στοχεύει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και χρησιμοποιούνται κυρίως σε περιπτώσεις κρίσης άσθματος ή επιδείνωσης των συμπτωμάτων (εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά, βραχείας δράσης β-αγωνιστές) και γ) η φαρμακευτική αγωγή αντιμετώπισης των κρίσεων που σχετίζονται κυρίως με κορτιζόνη σε χάπια ή ενέσιμης μορφής. Γενικά, η θεραπεία που θα ακολουθηθεί ποικίλλει από άτομο σε άτομο λόγω της διαφορετικότητας των ανθρώπων αλλά και των εκάστοτε συμπτωμάτων.