Λοιμώξεις του αναπνευστικού

Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού αποτελούν την πιο συνηθισμένη κατηγορία νοσημάτων που ταλαιπωρούν ή κάποιες φορές απειλούν την υγεία πολλών ανθρώπων ετησίως. Πρόκειται για ένα ευρύ φάσμα νοσημάτων, που κυμαίνεται από ένα απλό κρυολόγημα μέχρι και την εμφάνιση μιας σοβαρής πνευμονίας και γι’ αυτό το λόγο χρήζουν διαφορετική προσέγγιση στην αντιμετώπισή τους. Τα τελευταία χρόνια, παρά την αλματώδη εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης στην αντιμετώπιση και θεραπεία των λοιμωδών νοσημάτων, παρατηρείται η εμφάνιση νέων παθογόνων παραγόντων και μεταλλάξεων των ιών λόγω της ανθεκτικότητας και της μετάλλαξης των μικροβίων στα εκάστοτε αντιβιοτικά.

Ποιες είναι οι λοιμώξεις του αναπνευστικού;

Υπεύθυνη για την εμφάνιση των λοιμώξεων του αναπνευστικού είναι η εισβολή κάποιου μικροοργανισμού στο αναπνευστικό σύστημα και αυτό έχει ως συνέπεια να διαταραχθεί η ισορροπία μεταξύ του αμυντικού συστήματος και του μικροβιακού πληθυσμού. Διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, οι οποίες αφορούν τις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού και τις λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού. Επίσης, υπάρχουν οι εποχικές λοιμώξεις -ιδιαίτερα κατά τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες- οι οποίες στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ιογενείς (ιώσεις), όπως οι ιοί της γρίπης τύπου Α (H1N1, H3N2, Η5Ν1), B και C, οι ρινοιοί (κοινό κρυολόγημα), ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (σοβαρή νόσος στα παιδιά και τους ηλικιωμένους), οι αδενοιοί και οι ιοί της παραινφλουέντζας (γριπώδης συνδρομή).

Οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού σχετίζονται με το φάρυγγα, το λάρυγγα, τις αμυγδαλές και την τραχεία. Αντίστοιχα ονομάζονται και οι παθήσεις που προκαλούνται, όπως η φαρυγγίτιδα, λαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα και τραχειοβρογχίτιδα. Άλλες συχνές λοιμώξεις είναι η γρίπη, η ιγμορίτιδα και η ωτίτιδα. Τέλος, ως λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού αναφέρεται και η λοιμώδη μονοπυρήνωση. Οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συνήθως οφείλονται σε ιογενή αιτιολογία.

Οι λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού σχετίζονται με τους πνεύμονες και υπάρχει σημαντική σοβαρότητα των νοσημάτων που προκύπτουν. Συνήθως πρόκειται για μικροβιακές λοιμώξεις και όχι ιογενείς. Ορισμένες από τις λοιμώξεις αφορούν την πνευμονία, τη βρογχίτιδα, διάφορα εμφυσήματα, την χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και το βρογχικό άσθμα. Σε κάποιες σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί ακόμη και νοσοκομειακή νοσηλεία του ατόμου.

Ποια είναι τα συμπτώματα που θα εμφανίσει ο ασθενής;

Στις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού ως πρωταρχικό σύμπτωμα εμφανίζεται ο βήχας. Ωστόσο, το άτομο μπορεί να εμφανίσει και συνοδά συμπτώματα όπως ρινική συμφόρηση και καταρροή,  πυρετό,  πονοκέφαλο, πόνους στους μύες και στα κόκκαλα (αρθραλγίες). Συνήθως υπάρχει μια κορύφωση των συμπτωμάτων ύστερα από δύο με τρεις ημέρες και στη συνέχεια σταδιακά υποχωρούν. Σε γενικές γραμμές η συμπτωματολογία και η κλινική εικόνα του πάσχοντα είναι ήπια, με προοδευτική και σταδιακή επιδείνωση. Αντιθέτως στις λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού, το άτομο αδυνατεί να ανταποκριθεί στην καθημερινότητά του καθώς τα συμπτώματα είναι αρκετά έντονα και σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει απότομη επιδείνωση. Συνοδά συμπτώματα στις μικροβιακές λοιμώξεις πέρα των ανωτέρω είναι η απώλεια όρεξης, διάθεσης και ενέργειας.

Ποια είναι η θεραπεία και αντιμετώπιση των λοιμώξεων;

Για να τεθεί η κατάλληλη θεραπεία, είναι απαραίτητο να έχει προηγηθεί η κλινική εκτίμηση του ατόμου από τον ειδικό προκειμένου να γίνει σωστή διάγνωση. Απώτερος σκοπός της θεραπείας είναι η ανακούφιση του ατόμου από τα συμπτώματα. Παράλληλα χρειάζεται ανάπαυση και να μην υπάρχει καταπόνηση του οργανισμού όσο διαρκεί η λοίμωξη. Ιδιαίτερα στις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού ο οργανισμός ανακάμπτει από μόνος του έπειτα από μερικές ημέρες.

Συνήθως η θεραπεία και η αντιμετώπιση που μπορεί να συστήσει ο ειδικός αφορά τη χορήγηση αντιπυρετικών, την κατανάλωση υγρών, η διακοπή του καπνίσματος στους καπνιστές και η ξεκούραση. Σε ορισμένες περιπτώσεις -και όπου το κρίνει απαραίτητο ο ειδικός- χρειάζεται η χορήγηση αντιβιωτικών και αντιικών φαρμάκων.

Υπάρχει πρόληψη;

Σε όποιο τομέα της υγείας υπάρχει η δυνατότητα της πρόληψης είναι σημαντικό να υπάρχει ενημέρωση και να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα. Όσον αφορά τις λοιμώξεις του αναπνευστικού η πρόληψη διαχωρίζεται σε δύο τομείς. Ο πρώτος σχετίζεται με τον εμβολιασμό για τους ιούς και τα βακτήρια και ο δεύτερος στην εφαρμογή και την τήρηση των κανόνων υγιεινής που θα προστατεύσουν το αναπνευστικό σύστημα από την πρόσληψη του ιού.